FİZİBİLİTE ÇALIŞMALARINIZ ŞİRKET İÇİNDE YAPILIYORSA ZARAR EDEBİLİRSİNİZ
30 Temmuz 2015
FİZİBİLİTE ÇALIŞMASI
Fizibilite kelime anlamı olarak ‘’yapılabilirlik’’, fizibilite çalışması da bir fikrin yapılıp yapılmayacağı ile ilgili karar vermek için yapılan analizlerdir diyebiliriz. Özellikle yatırım kararlarının öncesinde, durum değerlendirmesi yapmak ve söz konusu yatırımın yapılabilirliğine karar vermek için yapılan çalışmaların tamamı “fizibilite çalışması” olarak adlandırılır. Yapılan tüm çalışmalar, fikrin yapılabilirliğine cevap aramak için ve sonuçlarına göre de karar verip uygulamaya geçebilmek içindir.
Fizibilite çalışması yeni bir yatırım kararı için yapılabileceği gibi, mevcut tesislerin genişletilmesi, yenilenmesi, değişim ve dönüşüm maksadıyla da yapılabilir.
Fizibilite çalışması genel hatlarıyla aşağıdakileri kapsamalıdır:
- Güncel pazarın değerlendirilmesi
- Pazardaki olası pozisyonunuzun değerlendirilmesi
- Pazara girmenizi sağlayacak olası seçeneklerin değerlendirilmesi
- Olası seçeneklerin kısa bir listesi
- Pazarın durumunu belirlemek ve olası gelir ve giderleri tahmin etmek için finansal model geliştirilmesi
- Her ana seçeneğin, şirketin veya grubun yapısına ve ürünlerine olan etkisinin değerlendirilmesi
Tüm bu verilerin ışığında yapılacak olan çalışmalarda, objektif kriterlerin belirlenerek kullanılması çok büyük önem taşımaktadır. Çünkü objektif olmayan bir yaklaşımla hazırlanan fizibilite raporları, şirket veya grubun yapmayı planladığı, yatırım veya mevcudun düzeltilmesi çalışmalarında olumsuz sonuçlar doğurabilir, hatta başarısızlığına sebep olabilir. Ayrıca hazırlanan raporun, yatırım desteği alınacak kuruluşlar tarafından da inceleneceğini düşünecek olursanız, ortaya koyulan verilerin gerçekçi olmaması, söz konusu kuruluşun yatırım desteğini vermekten vazgeçmesine de neden olabiir. Bunun yanında fizibilite raporunun hazırlanabilmesi için güncel pazar bilgilerinin iyi değerlendirilmesi, rekabet analizlerinin detaylı olarak yapılması, şirket veya grubun stratejik planlarına uygunluğunun değerlendirilmesi gibi verilerin göz önünde bulundurulması gerekmektedir. Söz konusu fizibilite çalışmalarında, son olarak teknik ve hukuki yönlerden de gerekli araştırmaların yapılarak raporun desteklenmesi uygun olacaktır. Tüm bu verilerin ışığında değerlendirmelerin yapılarak raporun hazırlanması gerekir. Ancak şirketlerin bireysel olarak, herhangi bir profesyonel danışmanlık almadan hazırladıkları çalışmalarda, yukarıda belirtilen kriterlere uygun hareket edilememe durumları ile çok fazla karşılaşıldığından, fizibilite raporları genel olarak amaçlarına hizmet edememekte ve sonuç başarısızlık olmaktadır. Aşağıdakiler profesyonel destek almadan hazırlanan raporlarda en çok görülebilen eksikliklerdir:
- Pazar etüdünün yetersiz olması
- Yatırım tutarının aşırı iyimserlikle tahmin edilmesi
- Projenin faaliyet dönemindeki gelirlerinin yüksek veya giderlerinin düşük hesaplanması
- Kuruluş yeri seçilirken alternatiflerle mukayese yapılmamış olması
- Kapasite seçimine gereken önemin verilmeyişi
- Teknoloji, makine ve teçhizat seçiminde hatalar
- Finansman planının iyimser hazırlanması
Bu sebeplerle çalışmaların profesyonel destek alınarak yapılması, fizibilite çalışmasının başarıya ulaşmasını sağlamak için önem taşımaktadır. İş geliştirme danışmanlığı hizmeti alınması durumunda, ilgili veriler, hem yeterli hem de detaylı olarak toparlanmakta ve değerlendirmeler amaca yönelik olarak tarafsız bir şekilde gerçekleştirilmektedir. Bu sayede de, şirket veya grupların geri dönülemez kararlar alarak uygulamaya geçmeleri önlenebilmekte ve yatırımlarla ilgili, alternatif yatırım senaryoları irdelenerek, yatırımın en yüksek başarıyı göstermesi için strateji önerilmekte, risk, fırsatlar, performans, nakit akışları gibi kriterler irdelenmektedir.
